Sociale angst, ga jij de strijd aan?

Al sinds het begin van mijn puberteit herinner ik me dat ik periodes had waarin ik overal bang van was. Natuurlijk maskeerde ik dit met een uitgestreken gezicht, zoals een puber 'behoort' te doen, maar mezelf hield ik niet voor de gek. Vaak was deze angst gebaseerd op het niet willen falen. Als geboren perfectionist leek me niets erger dan dat. Of het nu ging om zwikken op hoge hakken, stotteren tijdens een presentatie of (laat ik het gewoon benoemen) een blauwtje lopen. Allemaal hebben we zo onze eigen angsten in dit leven, de één wat minder dan de ander.

Berg je paraplu maar op

Een bekende spreuk over angst is dat het stom is. Waarom? Het is als met een paraplu oplopen, wachtend op de regen. Natuurlijk is het goed om voorbereid te zijn op regen, dus neem die paraplu mee, maar vouw hem op en stop hem in je tas. Doordat je met een paraplu oploopt, mis je het zicht van de mooie blauwe lucht en de warmte van de stralende zon. Vaak hebben we angst voor bepaalde dingen, omdat we die angst hebben opgebouwd door één of meerdere slechte ervaringen. We worden allemaal geconfronteerd in dit leven met teleurstellingen, verdriet en angst. We hebben echter een keuze hoe we dit ons leven laten beïnvloeden. Laten we de angst ons leven leiden of leiden wij een leven waarin die angst een plek krijgt?

Zo versla jij je angst!
Zoals zoveel dingen in het leven, draait ook angst in een vicieuze cirkel. Zodra je ergens angstig voor bent, krijg je allerlei bevestigingen waardoor je angst terecht lijkt en soms zelfs groter wordt. De uitspraak 'het zit tussen je oren' roept vaak een hoop ergernis en weerstand op. Het zit helemaal niet tussen je oren, je hebt genoeg nare ervaringen gehad om te bewijzen dat je gelijk hebt! Clichés zijn vaak waar, omdat het eigenlijk levenswijsheden zijn die overgegeven zijn van generatie op generatie. Zo ook met dit gezegde, er zit iets van waarheid in, angst zit tussen je oren.

Je kunt deze vicieuze cirkel echter naar je eigen hand zetten. Hoe lang je angst ook al in je zit en hoeveel slechte ervaringen je ook gehad hebt, jij bezit de kracht om er een positieve cirkel van te maken. Dit zeg ik niet zomaar, het is gegrond op bewezen psychologische theoriën, namelijk die van de cognitieve psychologie. Ons denken bestaat namelijk uit patronen die we in de loop van ons leven hebben opgebouwd. Als we deze gedachten proberen te veranderen, kan ook ons handelen veranderen. Om het duidelijk te maken, zal ik je een voorbeeld geven.

Als puber was ik bang dat mensen me niet aardig zouden vinden, want ik wilde dat iedereen mij waardeerde. Wanneer andere mensen het niet met mijn mening eens waren of mij niet aardig vonden was ik gekwetst. Elke keer als dit gebeurde bouwde ik een extra muurtje rond mijn hart, zodat ik niet gekwetst kon worden. Het gevolg was dat ik alle persoonlijke gesprekken vermeed en mensen met argwaan benaderde. Mensen merkten dit natuurlijk en vonden me niet sociaal en aardig, waardoor zij afstandelijk deden tegen me. Dit bevestigde mijn vermoeden dat mensen me niet aardig zouden vinden en dat ik terecht een muur om me heen bouwde. Zie je hoe alles elkaar beïnvloed en dat de cirkel op die manier weer rond is? Nu ik echter mezelf open stel en aardig doe tegen andere mensen, merk ik dat ze veel sneller op me afstappen en als ik nieuwe mensen ontmoet krijg ik vaak te horen dat ik zo sociaal ben.

Het hele proces heeft natuurlijk langer geduurd dan een week, een paar jaar zelfs, maar is zeker de moeite waard geweest. Als mensen negatief reageerden wist ik met mijn rationeel te beredeneren dat het niet erg was, niet iedereen kan met elkaar overweg. Mensen hebben verschillende karakters waardoor het leven en onderlinge communicatie juist interessant is. De positieve reacties nam ik echter op als bevestiging van mijn eigen positieve houding. Hierdoor zag ik langzaam een stijgende lijn in de houding van anderen en mezelf, waardoor mijn zelfvertrouwen steeds verder steeg. Ook in positieve zin ontstaat er dus een vicieuze cirkel. Je moet het lef hebben om de cirkel te doorbreken. Niet omdat anderen je daartoe aansporen, maar omdat je het waard bent om jezelf te laten zien en gewaardeerd te worden om wie je bent.